COVID-19 (KORONAVİRÜS) Hastalarının %30´u hiç bir belirti göstermezken, %55´i hafif belirtiler gösteriyor, %10´u şiddetli belirtiler gösterirken kalan %5´i ise entübe edilmek zorunda kalıyor ve bunların bir kısmı maalesef vefat ediyor. Hastalananların %85´inin hiçbir belirti göstermemesi ya da hafif belirtiler göstermesi aramızda hasta olanların bunun farkında olmamasına yol açıyor ve bu nedenle, hastalık daha hızlı bulaşıcılık gösterebiliyor. BU NEDENLE EVDE KALMAN ÇOK ÖNEMLİ TÜRKİYE´M
29.03.2020 Pazar akşamı HaberTürk kanalında Fatih ALTAYLI Bey'in sunduğu "TEKETEK BİLİM" programına çok değerli hocalarımız katıldı. Özellikle Prof. Dr. Serdar Savaş Bey'in iki önemli vurgusunu buradan tekrar etmek istedik:
Hocamız üçlü bir döngüden bahsetti: "1- EVDE KAL , 2- SÜRVEYANS , 3-TEST YAP" Bu döngüyü; anlatmaya çalışalım:
Burada;
1- EVDE KAL: Tam izolasyon bu işin en önemli kısmı olup, devletimiz aldığı bazı önelmlerle bunu ekonomiye de en az zarar şekilde çözmeye çalışıyor ama Güvenlik Kültürü'nün gelişmediği toplumlarda bunu gerçekleştirmek çok zor. Hepimiz güneş çıkınca, gereksiz yere sokağa çıkan bir çok insanı görüyoruz. Burada olan başarısızlığımızı da yükselen vaka sayıları ile görüyoruz maalesef. Bu şekilde devam edersek vaka sayılarının daha da hızlı arttığını görebiliriz. Çünkü vakaların %85'inde bu hastalık belirti göstermiyor ya da hafif belirtiler gösteriyor.
2-SÜRVEYANS: Halk sağlığı kavramı olarak sürveyans verilerin sürekli toplanması, toplanan verilerin analiz edilmesi, bu analizlerin sağlığın geliştirilmesi, iyileştirilmesi ve/veya hastalıkların kontrolü uygulamaları için ihtiyacı olan kişilere ve bildirimi yapan kaynaklara dağıtılmasıdır. Burada, verilerin doğru bir şekilde toplanabilmesi için tüm vakalara ulaşabilmek ve bu vakaların etkileşimde olduğu kişilere de ulaşabilmek önem arzetmektedir. Günümüzde hastalıkların kontrol ve önlenmesi amacıyla temel epidemiyolojisi ve doğal seyrinin tanımlanması, girişimler için öncelikli risk faktörlerinin belirlenmesi ve hastalık önleme ve kontrol programlarının değerlendirilmesi, halk sağlığı açısından önceliklerin belirlenmesi ve gelecekteki sağlık gereksinimleri ve eğilimleri belirleyerek sağlık hizmetini planlamak gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Detaylı bilgi için https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/420780
3- TEST YAP: Ülkemizde Kimlere Test Yapıldığı'na Bakacak olursak; Bu süreç Bilim Kurulumuzun vereceği kararlara göre değişkenlik göstermektedir. Şöyleki: Sağlık Bakanı'mızın söylediği üzere: "Bilim Kurulu kimlere test yapılabilir diye konuştuk. Önce Çin, sonra İran, daha sonra İtalya ve Avrupa geçmişi olan kişilere test yapma kararı alındı. Birçok ülkede görülmeye başlanınca, yurt dışı öyküsü olanlar için test yapılacağını kararlaştırdık. Artık ülkeye girmiş olduğunu gördükten sonra ise semptom gösteren herkese test uygulama kararı aldık." demişti. Buna göre: semptom gösteren kişilere test yapılmaktadır. Bu süreç değişebilir. Bazı ülkeler, hem semptom gösterenlere hem de onların etkileşimde olduğu tüm kişilere test yapmaktadır. Sonuçta ne kadar çok test yapılırsa, hafif semptom gösteren ya da hiç göstermeyenleri de yakalama imkanı olacaktır.
Bu üçlü döngü sürekli takip edilerek, atılması gereken adımlar belirlenmeye çalışılıyor.
Bir de yukarıdaki fotoğraftan da göreceğiniz üzere; hastalığın bulaşma sürecinden bahsettiler. Burada:
Hastaların %30'u Hiç Bir Belirti göstermeden hastalığa maruz kalabiliyor ve kendi kendilerine iyileşebiliyorlar. Özellikle gençler ve çocuklarda bu durum oluyor ve hastalığı aldıktan sonra 14 gün boyunca hastalığı bulaştırabiliyorlar. Bu gruba girenler de hastalık nedeniyle ölüm görülmüyor
Hastaların %55'i Hafif Belirtiler gösteriyor. Bu gruba girenler; hastalığa yakalandıktan sonra yaklaşık 5 gün hiçbir belirti göstermiyorlar, sonraki 6 gün hafif belirtiler gösteriyorlar ve toplamda 21 gün boyunca bu hastalığı bulaştırabiliyorlar. Bu gruba girenlerde hastalık nedeniyle ölüm görülmüyor.
Hastaların %10'u Ağır Belirtiler gösteriyor. Şöyleki: Yaklaşık 6 gün hiçbir belirti göstermiyorlar, Sonraki 4 gün Ağır Belirtiler gösteriyorlar (Ateş, solunum yetmezliği, ishal, eklem ağrıları vb.), Yaklaşık 10 gün hastanede tedavi oluyorlar. Toplamda 25 gün boyunca hastalığı bulaştırabiliyorlar. Bu gruba girenlerin yaklaşık %15'i vefat ediyor.
Hastaların %5'i Yoğun Bakım'lık oluyor. Şöyleki:6 gün hiçbir belirti göstermiyorlar, Sonraki 3 gün Ağır Belirtiler gösteriyorlar (Ateş, solunum yetmezliği, ishal, eklem ağrıları vb.), Sonra yaklaşık 12 gün yoğun bakımda kalıyorlar, entübe ((Kendi kendine yeterli soluk alamama durumu olarak da tanımlanabilen solnum yetmezlikli hastaları, solunum cihazına bağlayabilmek için ağızdan nefes borusuna ulaşan bir boru takmak) edilebiliyorlar. Bu hastaların maalesef yarısı vefat ediyor.
Durumun ciddiyeti anlaşılabilsin diye bu yazıyı paylaşıyoruz.
Fatih Altaylı Bey'in programını https://www.haberturk.com/tv/program/teke-tek-bilim/1000013041 linkinden izleyebilirsiniz
EVDE KAL, SAĞLICAKLA KAL TÜRKİYE'M
