Çin´in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve COVID-19 adı verilen hastalığa yol açan koronavirüs, Antarktika hariç tüm kıtalara yayıldı. Türkiye´de ise ilk koronavirüs vakası 11 Mart´ta tespit edildi. COVID-19 ile ilgili bilgileri buradan paylaşmaya çalışacağız
Covid-19 Hakkında
İlk kez Aralık ayında görülen ve "2019-nCoV" olarak adlandırılan virüs, Koronavirüs ya da Corona Virüsü adıyla biliniyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 11 Şubat'ta koronavirüs kaynaklı hastalığa Covid-19 adını verdi. Daha sonra küresel salgın anlamına gelen "pandemi" olarak ilan edildi
.
Bulaşma Yolları Nelerdir?
Hastalık esas olarak damlacık yoluyla bulaşmaktadır. Ayrıca hasta bireylerin öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçtıkları damlacıklara diğer kişilerin elleri ile temas etmesi sonrasında ellerini ağız, burun veya göz mukozasına götürmesi ve temas etmesi ile bulaşmaktadır. Asemptomatik kişilerin solunum yolu salgılarında virüs tespit edilebilmekte, ancak esas bulaşma hasta bireylerden olmaktadır.
Çin’deki olguların epidemiyolojik özellikleri incelendiğinde ortalama inkübasyon süresinin 5-6 gün (2-14 gün) olduğu bazı vakalarda 14 güne kadar uzayabileceği gözlenmiştir. COVID-19’un bulaştırıcılık süresi kesin olarak bilinmemektedir. Semptomatik dönemden 1-2 gün önce başlayıp semptomların kaybolmasıyla sona erdiği düşünülmektedir.
Coronavirus’lar genel olarak dış ortama çok dayanıklı olmayan virüslerdir. Ortamın nem ve sıcaklığına, dışarı atıldığı organik maddenin miktarı, kontamine ettiği yüzeyin dokusu gibi faktörlere göre değişen bir dayanma süresi söz konusudur. Genel olarak cansız yüzeylerde birkaç saat içerisinde aktivitesini kaybettiği kabul edilmektedir. Cansız yüzeylerdeki aktivite süresi yorumlanırken bulaşta sadece virüsün aktivitesinin devam etmesi değil, temasın süresinin de önemli olduğu unutulmamalıdır. Bugün için COVID-19’un bulaştırıcılık süresi ve dış ortama dayanma süresi net olarak bilinmemektedir.
Klinik Özellikleri Nelerdir?
Enfeksiyonun yaygın belirtileri solunum semptomları, ateş, öksürük ve dispnedir. Daha ciddi vakalarda, pnömoni, ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Hastaların %30’unda hiçbir belirti görülmezken, %55' inde hafif seyretmekte, %10'unda şiddetli seyrederken, kalan %5'ini entübe etmek (Kendi kendine yeterli soluk alamama durumu olarak da tanımlanabilen solnum yetmezlikli hastaları, solunum cihazına bağlayabilmek için ağızdan nefes borusuna ulaşan bir boru takmak) gerekir.
Hastalık Kimlerde Ağır Seyretmektedir?
COVID-19, ileri yaș ve eșlik eden hastalığı (astım, diyabet, kalp hastalığı gibi) bulunanlarda daha ağır seyretmektedir. Bugünkü verilerle hastalığın %10-15 olguda ağır seyrettiği, yaklașık %2-3 olguda da ölümle sonuçlandığı bilinmektedir.
COVID-19 Teşhisi Nasıl Konur?
Son iki hafta içinde COVID-19 hastalığının yayılmaya devam ettiği bir ülke veya bölgeye seyahat etmiș veya COVID-19 tanısı almıș kiși ile bir metreden yakın teması olan kișilerde ateș, öksürük, solunum güçlüğü gibi belirtiler bulunması halinde olası COVID-19 ön tanısıyla burun ve boğazdan numune alınarak teșhisi için referans laboratuvarına gönderilir. Kesin tanı moleküler yöntemler (PCR) ile konulmaktadır.
COVID-19 için Etkili Bir Tedavi Var mı?
Hastalığa özgü olarak geliștirilmiș bir ilaç henüz yoktur. Hastanın genel durumuna göre destek tedavisi uygulanmaktadır. Benzer virüslere karșı etkili olan bazı ilaçların yeni coronavirüs üzerinde de etkili olduğunu gösteren çalıșmalar olmakla birlikte özgül tedavi için araștırmalar sürmektedir.
COVID-19'tan 14 Korunma Önlemi Nelerdir?
Coronavirüsten çok basit önlemlerle korunmak ya da yayılmasını önlemek mümkündür.
1-Öncelikle ellerinizi sabun ile en az 20 saniye ovalayarak yıkayın ya da alkol içeren el dezenfeksiyonunu kullanın. Çünkü ellerinize bulaşmış olan virüsler bu basit yöntemle temizlenir ve etkisiz hale gelir.
2- Soğuk algınlığı belirtileri olan; öksüren ya da hapşıran kişilerle aranıza 3-4 adım, ortalama 1 metre mesafe koyun. Çünkü virüs damlacık yoluyla bulaştığı için, eğer hasta olan kişiye çok yakınsanız, COVID-19 virüslerini nefes yoluyla da size bulaşabilir.
3- Bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırın.
4-Kıyafetlerinizi 60-90 derece sıcaklıklarda deterjanla yıkayın.
5- Ellerinizle ağzınıza ve burnunuza dokunmayın.
6- Öksürme, hapşırma sırasında ağız ve burnunuzu tek kullanımlık mendille kapatın, mendil yoksa dirseğin iç kısmını kullanın.
7- Yurt dışı seyahatlerinizi iptal edin ya da erteleyin.
8- Kapı kolları, armatürler, lavabolar gibi sık kullandığınız yüzeyleri su ve deterjanla her gün temizleyin.
9-Tokalaşma, sarılma gibi yakın temaslardan kaçının.
10- Hiçbir kişisel eşyanızı (Havlu gibi gündelik eşyaları) ortak kullanmayın.
11-Bol sıvı tüketin, dengeli beslenin ve uyku düzeninize dikkat edin.
12-Yurt dışından dönüşte ilk 14 günü evinizde geçirin.
13-Soğuk algınlığı belirtileriniz varsa, yaşlılar ve kronik hastalarla temas etmeyin, maske takmadan dışarı çıkmayın.
14-Ateş, öksürük, nefes darlığı gibi şikayetleriniz varsa, maske takarak bir sağlık kuruluşuna başvurun.
ÜLKEMİZDEKİ COVID-19 HASTALIK SEYRİ NE DURUMDADIR?
|
|
TOPLAM DEĞERLER |
|
TARİH |
TOPLAM TEST SAYISI |
TOPLAM VAKA SAYISI |
TOPLAM VAKA SAYISI*100/TOPLAM TEST SAYISI |
TOPLAM VEFAT SAYISI |
TOPLAM YOĞUN BAKIM HASTA SAYISI |
TOPLAM ENTÜBE HASTA SAYISI |
TOPLAM İYİLEŞEN HASTA SAYISI |
|
14 NİSAN 2020 |
443626 |
65111 |
14,68 |
1403 |
1809 |
1087 |
4799 |
|
13 NİSAN 2020 |
410556 |
61049 |
14,87 |
1296 |
1786 |
1063 |
3957 |
|
12 NİSAN 2020 |
376100 |
56956 |
15,14 |
1198 |
1665 |
978 |
3446 |
|
11 NİSAN 2020 |
340380 |
52167 |
15,33 |
1101 |
1626 |
1021 |
2965 |
|
10 NİSAN 2020 |
307210 |
47029 |
15,31 |
1006 |
1667 |
1062 |
2423 |
|
09 NİSAN 2020 |
276346 |
42282 |
15,30 |
908 |
1552 |
1017 |
2142 |
|
08 NİSAN 2020 |
247768 |
38226 |
15,43 |
812 |
1492 |
995 |
1846 |
|
07 NİSAN 2020 |
228868 |
34109 |
14,90 |
725 |
1474 |
987 |
1582 |
|
06 NİSAN 2020 |
202845 |
30217 |
14,90 |
649 |
1415 |
966 |
1326 |
|
05 NİSAN 2020 |
181445 |
27069 |
14,92 |
574 |
1381 |
935 |
1042 |
|
04 NİSAN 2020 |
161380 |
23934 |
14,83 |
501 |
1311 |
909 |
786 |
|
03 NİSAN 2020 |
141716 |
20921 |
14,76 |
425 |
1251 |
867 |
484 |
|
02 NİSAN 2020 |
125556 |
18135 |
14,44 |
356 |
1101 |
783 |
415 |
|
01 NİSAN 2020 |
106799 |
15679 |
14,68 |
277 |
979 |
692 |
333 |
|
31 MART 2020 |
92403 |
13531 |
14,64 |
214 |
847 |
622 |
243 |
|
30 MART 2020 |
76981 |
10827 |
14,06 |
168 |
725 |
523 |
162 |
|
29 MART 2020 |
65446 |
9217 |
14,08 |
131 |
568 |
394 |
105 |
|
28 MART 2020 |
55464 |
7402 |
13,35 |
108 |
445 |
309 |
70 |
|
27 MART 2020 |
47823 |
5698 |
11,91 |
92 |
344 |
241 |
42 |
|
26 MART 2020 |
40290 |
3629 |
9,01 |
75 |
|
|
26 |
|
25 MART 2020 |
33004 |
2433 |
7,37 |
59 |
|
|
26 |
|
24 MART 2020 |
27969 |
1872 |
6,69 |
44 |
|
|
26 |
|
23 MART 2020 |
24017 |
1529 |
6,37 |
37 |
|
|
0 |
|
22 MART 2020 |
20345 |
1236 |
6,08 |
30 |
|
|
0 |
|
21 MART 2020 |
18607 |
947 |
5,09 |
21 |
|
|
0 |
|
20 MART 2020 |
15654 |
670 |
4,28 |
9 |
|
|
0 |
|
19 MART 2020 |
11998 |
359 |
2,99 |
4 |
|
|
0 |
|
18 MART 2020 |
|
191 |
|
3 |
|
|
0 |
|
17 MART 2020 |
|
98 |
|
1 |
|
|
0 |
|
16 MART 2020 |
|
47 |
|
1 |
|
|
0 |
|
15 MART 2020 |
|
18 |
|
0 |
|
|
0 |
|
14 MART 2020 |
|
6 |
|
0 |
|
|
0 |
|
13 MART 2020 |
|
5 |
|
0 |
|
|
0 |
|
12 MART 2020 |
|
5 |
|
0 |
|
|
0 |
|
11 MART 2020 |
|
1 |
|
0 |
|
|
0 |
|
|
GÜNLÜK DEĞERLER |
|
|
TARİH |
GÜNLÜK TEST SAYISI |
GÜNLÜK VAKA SAYISI |
GÜNLÜK VEFAT SAYISI |
GÜNLÜK VAKA SAYISI*100/ GÜNLÜK TEST SAYISI |
AÇIKLAMA |
|
14 NİSAN 2020 |
33070 |
4062 |
107 |
12,28 |
|
|
13 NİSAN 2020 |
34456 |
4093 |
98 |
11,88 |
|
|
12 NİSAN 2020 |
35720 |
4789 |
97 |
13,41 |
|
|
11 NİSAN 2020 |
33170 |
5138 |
95 |
15,49 |
|
|
10 NİSAN 2020 |
30864 |
4747 |
98 |
15,38 |
|
|
09 NİSAN 2020 |
28578 |
4056 |
96 |
14,19 |
|
|
08 NİSAN 2020 |
24900 |
4117 |
87 |
16,53 |
|
|
07 NİSAN 2020 |
20023 |
3892 |
76 |
19,44 |
|
|
06 NİSAN 2020 |
21400 |
3148 |
75 |
14,71 |
|
|
05 NİSAN 2020 |
20065 |
3135 |
73 |
15,62 |
|
|
04 NİSAN 2020 |
19664 |
3013 |
76 |
15,32 |
|
|
03 NİSAN 2020 |
16160 |
2786 |
69 |
17,24 |
|
|
02 NİSAN 2020 |
18757 |
2456 |
79 |
13,09 |
|
|
01 NİSAN 2020 |
14396 |
2148 |
63 |
14,92 |
|
|
31 MART 2020 |
15422 |
2704 |
46 |
17,53 |
|
|
30 MART 2020 |
11535 |
1610 |
37 |
13,96 |
|
|
29 MART 2020 |
9982 |
1815 |
23 |
18,18 |
|
|
28 MART 2020 |
7641 |
1704 |
16 |
22,30 |
|
|
27 MART 2020 |
7533 |
2069 |
17 |
27,47 |
Yoğun Bakım sayıları belirtilmeye başlandı |
|
26 MART 2020 |
7286 |
1196 |
16 |
16,42 |
|
|
25 MART 2020 |
5035 |
561 |
15 |
11,14 |
|
|
24 MART 2020 |
3952 |
343 |
7 |
8,68 |
|
|
23 MART 2020 |
3672 |
293 |
7 |
7,98 |
|
|
22 MART 2020 |
1738 |
289 |
9 |
16,63 |
|
|
21 MART 2020 |
2953 |
277 |
12 |
9,38 |
|
|
20 MART 2020 |
3656 |
311 |
5 |
8,51 |
|
|
19 MART 2020 |
1981 |
168 |
1 |
8,48 |
Günlük test sayıları bildirilmeye başlandı |
|
18 MART 2020 |
|
93 |
2 |
|
|
|
17 MART 2020 |
|
51 |
0 |
|
|
|
16 MART 2020 |
|
29 |
1 |
|
|
|
15 MART 2020 |
|
12 |
0 |
|
|
|
14 MART 2020 |
|
1 |
0 |
|
|
|
13 MART 2020 |
|
0 |
0 |
|
|
|
12 MART 2020 |
|
4 |
0 |
|
|
|
11 MART 2020 |
|
1 |
0 |
|
İlk vakanın çıkışı |
